Thời gian qua, giá cà phê xuất khẩu của Việt Nam tăng lên có nguyên nhân từ việc nông dân và doanh nghiệp nội địa điều tiết lượng bán ra.
Xuất khẩu cà phê: Điều tiết cung, giữ ưu thế giá
Theo số liệu của Bộ Công Thương, trong 3 tháng đầu năm, xuất khẩu cà phê ước đạt 509.000 tấn, kim ngạch 1,092 tỷ USD. Dự kiến trong năm 2013, Việt Nam xuất khẩu 1,5 triệu tấn cà phê, kim ngạch đạt 3,5 tỷ USD.
Sau nhiều năm với thói quen bán ra ồ ạt khi thu hoạch, hiện nông dân đã theo sát thị trường để khi bán được giá tốt nhất. Bên cạnh đó, doanh nghiệp nội địa đã chấm dứt cách thức kinh doanh bán khống, chuyển sang mua bán thật nên điều phối thị trường tốt hơn.
Điểm tích cực là tỷ trọng xuất khẩu cà phê của các doanh nghiệp nội địa tăng mạnh. Theo số liệu của Hiệp hội Cà phê và Cacao Việt Nam (Vicofa), doanh nghiệp nội địa nắm tỷ trọng xuất khẩu lớn hơn so với khối doanh nghiệp đầu tư nước ngoài (FDI).
Năm 2012, tỷ trọng xuất khẩu cà phê của khối doanh nghiệp FDI chỉ còn 45%, giảm mạnh so với mức trên 60% của năm trước đó. Năm 2013, tỷ trọng xuất khẩu của khối doanh nghiệp FDI được dự báo tiếp tục giảm.
Theo nhà phân tích thị trường cà phê Nguyễn Quang Bình (TPHCM), nguyên nhân khối doanh nghiệp FDI giảm tỷ trọng xuất khẩu là do khó khăn tài chính. Các doanh nghiệp FDI trong lĩnh vực cà phê ở Việt Nam chủ yếu là từ châu Âu nên chịu ảnh hưởng không nhỏ từ khủng hoảng tài chính công, nên bị hạn chế về nguồn vốn và lãi suất tăng cao hơn trước.
Trong khi đó, doanh nghiệp trong nước, sau một thời gian Chính phủ thực hiện một loạt giải pháp tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, đã khơi thông nguồn tín dụng, lãi suất giảm, cộng với môi trường kinh tế vĩ mô ổn định đã giúp nâng cao năng lực cạnh tranh.
Theo các công ty kinh doanh cà phê, lượng cà phê trong nước hiện còn khoảng 600.000 tấn. Do tiêu thụ nội địa kém nên đầu ra của cà phê Việt Nam vẫn phụ thuộc vào xuất khẩu. Vì vậy, vấn đề đặt ra là cần điều tiết lượng bán ra và lựa chọn khung giá tốt sẽ quyết định đến hiệu quả xuất khẩu cà phê.
Tuy nhiên, nhà phân tích thị trường cà phê Nguyễn Quang Bình cho rằng lợi ích của việc điều tiết bán ra nhưng phải cần có giải pháp chống đầu cơ. Do đó điều tiết bán ra nhưng cần tỉnh táo với diễn biến thị trường.
Hiện tại, tình hình hạn hán ở Tây Nguyên đang được xem là yếu tố có tác động rất lớn đến thị trường cà phê.
Theo Quốc Đạt (Báo Chính Phủ)
